کورتاژ تشخیصی و درمانی
کلینیک باروری پویش و مرکز جراحی رویش
کورتاژ تشخیصی و درمانی (D&C)
- D&C یک اقدام پزشکی شایع است که برای بررسی یا درمان مشکلات رحمی استفاده میشود.
- این روش شامل باز کردن دهانه رحم (اتساع) و برداشتن لایهای از بافت آندومتر (کورتاژ) برای اهداف تشخیصی یا درمانی است.
- D&C ممکن است بهتنهایی یا همراه با هیستروسکوپی (استفاده از دوربین برای مشاهده داخل رحم) انجام شود.
دلایل انجام کورتاژ تشخیصی
کورتاژ تشخیصی معمولاً در موارد زیر انجام میشود:
1. تشخیص بیماریهای رحمی
- ارزیابی خونریزی غیرطبیعی رحم: در زنان با خونریزی شدید قاعدگی یا خونریزی پس از یائسگی، D&C به تشخیص علل احتمالی مانند پولیپ، فیبروم، آدنومیوز یا سرطان آندومتر کمک میکند.
- بررسی ناهنجاریهای سلولی: در مواردی که تست پاپ اسمیر یا سونوگرافی نشاندهنده ضایعات غیرطبیعی باشد، نمونهبرداری از آندومتر ضروری است.
2. در مواردی که بافت جفت یا محصولات حاملگی بهطور کامل دفع نشدهاند، D&C برای پیشگیری از عفونت یا خونریزی انجام میشود.
3. حذف پولیپ یا فیبرومهای کوچک: در برخی موارد می توان این ضایعات را مستقیماً طی D&C برداشت.
4. درمان هیپرپلازی آندومتر: در صورت افزایش ضخامت دیواره رحم به علل هورمونی (نه سرطانی)، D&C میتواند کمک کننده باشد.
توجهات قبل از عمل کورتاژ تشخیصی
- استحمام و شیو ناحیه تناسلی و شکم
- قطع مصرف آسپیرین، وارفارین یا هپارین در صورت استفاده
- ناشتا بودن (حداقل 8 ساعت)
- نداشتن زیور آلات، جواهرات، گل سر، ساعت و ... موقع ورود به اتاق عمل
- عدم استفاده از لوازم آرایشی و لاک ناخن موفع ورود به اتاق عمل
- نداشتن عینک، دندان مصنوعی، سمعک، لنز و پروتز ناخن موفع ورود به اتاق عمل
- خالی کردن مثانه بلافاصله قبل از ورود به اتاق عمل
روش انجام D&C
- بیمار پس از ورود به اتاق جراحی، روی تخت دراز کشیده و پاها روی رکاب قرار داده می شود.
- پس از شستشو و استریل کردن دهانه رحم، بیمار تحت بیهوشی عمومی قرار می گیرد.
- پزشک متخصص زنان با استفاده از میلههای مخصوص (دیلاتور)، دهانه رحم را به آرامی باز می کند.
- سپس با استفاده از کورت تیز یا کورت مکشی بافت مورد نظر را برمی دارد.
- در صورت نیاز برخی پزشکان همزمان از هیستروسکوپ برای مشاهده مستقیم رحم استفاده میکنند.
- سپس نمونه برای بررسی میکروسکوپی و تشخیص نهایی به آزمایشگاه پاتولوژی ارسال می گردد.
مدت زمان عمل حدود 15 دقیقه می باشد.
مراقبتهای بعد از عمل D&C
- پس از عمل، حداقل ۲۴ ساعت استراحت نسبی داشته باشید و از فعالیتهای سنگین خودداری کنید.
- خونریزی خفیف، لکه بینی و درد مشابه درد قاعدگی، بهمدت ۳-۷ روز طبیعی است. جهت تسکین درد می توان از استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کرد.
- در صورت استفاده از بیهوشی عمومی، تا ۲۴ ساعت رانندگی نکنید.
- تا ۴۸ ساعت اول از بلند کردن اجسام سنگین (>۵ کیلوگرم) و ورزشهای شدید پرهیز کنید.
- پس از ۳-۴ روز میتوانید فعالیتهای سبک (مانند پیادهروی کوتاه) را شروع کنید.
- بهدلیل خطر عفونت، تا حداقل ۲ هفته از رابطه جنسی، تامپون و دوش واژینال خودداری کنید.
- استحمام معمولی (غیر از وان یا جکوزی) بلامانع است. از شستوشوی داخل واژن خودداری کنید.
- آنتیبیوتیکهای تجویزی را طبق دستور، مصرف کنید.
علائم هشداردهنده بعد از عمل D&C که نیاز به مراجعه فوری به پزشک دارند
- تب بالای ۳۸ درجه سانتیگراد
- خونریزی شدید (تعویض نوار بهداشتی هر ۱-۲ ساعت)
- درد غیرقابل تحمل شکم یا لگن که با مسکن بهبود نمییابد.
- وجود ترشحات بدبو یا چرکی از واژن
- سرگیجه شدید یا غش کردن (نشانه کمخونی یا خونریزی داخلی)
بازگشت به چرخه قاعدگی و باروری
- قاعدگی معمولاً ۴-۶ هفته پس از عمل بازمیگردد.
- ممکن است اولین پریود پس از عمل، کمی نامنظم یا سنگینتر باشد، اما معمولاً طی ۱-۲ سیکل به حالت عادی بازمیگردد.
- در صورت عدم عارضه (چسبندگی های داخل رحمی در اثر کورتاژ غیر حرفه ای یا عفونت)، معمولاً باروری تحت تأثیر قرار نمیگیرد.
- حداقل زمان لازم برای اقدام برای بارداری مجدد پس از عمل D&C بستگی به علت انجام این عمل دارد. لذا توصیه می شود قبل از اقدام برای بارداری حتماً با پزشک معالج مشورت نمایید.