کورتاژ تشخیصی و درمانی

کلینیک باروری پویش و مرکز جراحی رویش

 

کورتاژ تشخیصی و درمانی (D&C)

 

  • D&C یک اقدام پزشکی شایع است که برای بررسی یا درمان مشکلات رحمی استفاده می‌شود.

 

  • این روش شامل باز کردن دهانه رحم (اتساع) و برداشتن لایه‌ای از بافت آندومتر (کورتاژ) برای اهداف تشخیصی یا درمانی است.

 

  • D&C ممکن است به‌تنهایی یا همراه با هیستروسکوپی (استفاده از دوربین برای مشاهده داخل رحم) انجام شود.

دلایل انجام کورتاژ تشخیصی

کورتاژ تشخیصی معمولاً در موارد زیر انجام می‌شود:

1. تشخیص بیماری‌های رحمی

  • ارزیابی خونریزی غیرطبیعی رحم: در زنان با خونریزی شدید قاعدگی یا خونریزی پس از یائسگی، D&C به تشخیص علل احتمالی مانند پولیپ، فیبروم، آدنومیوز یا سرطان آندومتر کمک می‌کند.
  • بررسی ناهنجاری‌های سلولی: در مواردی که تست پاپ اسمیر یا سونوگرافی نشان‌دهنده ضایعات غیرطبیعی باشد، نمونه‌برداری از آندومتر ضروری است.

2.  در مواردی که بافت جفت یا محصولات حاملگی به‌طور کامل دفع نشده‌اند، D&C برای پیشگیری از عفونت یا خونریزی انجام می‌شود.

3. حذف پولیپ یا فیبروم‌های کوچک: در برخی موارد می توان این ضایعات را مستقیماً طی D&C برداشت.

4. درمان هیپرپلازی آندومتر: در صورت افزایش ضخامت دیواره رحم به علل هورمونی (نه سرطانی)، D&C می‌تواند کمک کننده باشد. 

 

توجهات قبل از عمل کورتاژ تشخیصی

  • استحمام و شیو ناحیه تناسلی و شکم
  • قطع مصرف آسپیرین، وارفارین یا هپارین در صورت استفاده
  • ناشتا بودن (حداقل 8 ساعت)
  • نداشتن زیور آلات، جواهرات، گل سر، ساعت و ... موقع ورود به اتاق عمل
  • عدم استفاده از لوازم آرایشی و لاک ناخن موفع ورود به اتاق عمل
  • نداشتن عینک، دندان مصنوعی، سمعک، لنز و پروتز ناخن موفع ورود به اتاق عمل
  • خالی کردن مثانه بلافاصله قبل از ورود به اتاق عمل

روش انجام D&C

  • بیمار پس از ورود به اتاق جراحی، روی تخت دراز کشیده و پاها روی رکاب قرار داده می شود. 
  • پس از شستشو و استریل کردن دهانه رحم، بیمار تحت بیهوشی عمومی قرار می گیرد.
  • پزشک متخصص زنان با استفاده از میله‌های مخصوص (دیلاتور)، دهانه رحم را به‌ آرامی باز می کند. 
  • سپس با استفاده از کورت تیز یا کورت مکشی بافت مورد نظر را برمی دارد. 
  • در صورت نیاز برخی پزشکان همزمان از هیستروسکوپ برای مشاهده مستقیم رحم استفاده می‌کنند.
  • سپس نمونه برای بررسی میکروسکوپی و تشخیص نهایی به آزمایشگاه پاتولوژی ارسال می گردد. 

مدت زمان عمل حدود 15 دقیقه می باشد. 

 

مراقبتهای بعد از عمل D&C

  • پس از عمل، حداقل ۲۴ ساعت استراحت نسبی داشته باشید و از فعالیت‌های سنگین خودداری کنید.
  • خونریزی خفیف، لکه بینی و درد مشابه درد قاعدگی، به‌مدت ۳-۷ روز طبیعی است. جهت تسکین درد می توان از استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کرد. 
  • در صورت استفاده از بیهوشی عمومی، تا ۲۴ ساعت رانندگی نکنید.
  • تا ۴۸ ساعت اول از بلند کردن اجسام سنگین (>۵ کیلوگرم) و ورزش‌های شدید پرهیز کنید.
  • پس از ۳-۴ روز می‌توانید فعالیت‌های سبک (مانند پیاده‌روی کوتاه) را شروع کنید.
  • به‌دلیل خطر عفونت، تا حداقل ۲ هفته از رابطه جنسی، تامپون و دوش واژینال خودداری کنید.
  • استحمام معمولی (غیر از وان یا جکوزی) بلامانع است. از شست‌وشوی داخل واژن خودداری کنید.
  • آنتی‌بیوتیک‌های تجویزی را طبق دستور، مصرف کنید.

 

علائم هشداردهنده بعد از عمل D&C که نیاز به مراجعه فوری به پزشک دارند

  • تب بالای ۳۸ درجه سانتی‌گراد
  • خونریزی شدید (تعویض نوار بهداشتی هر ۱-۲ ساعت)
  • درد غیرقابل تحمل شکم یا لگن که با مسکن بهبود نمی‌یابد.
  • وجود ترشحات بدبو یا چرکی از واژن
  • سرگیجه شدید یا غش کردن (نشانه کم‌خونی یا خونریزی داخلی)

 

بازگشت به چرخه قاعدگی و باروری

  • قاعدگی معمولاً ۴-۶ هفته پس از عمل بازمی‌گردد.
  • ممکن است اولین پریود پس از عمل، کمی نامنظم یا سنگین‌تر باشد، اما معمولاً طی ۱-۲ سیکل به حالت عادی بازمی‌گردد.
  • در صورت عدم عارضه (چسبندگی های داخل رحمی در اثر کورتاژ غیر حرفه ای یا عفونت)، معمولاً باروری تحت تأثیر قرار نمی‌گیرد.
  • حداقل زمان لازم برای اقدام برای بارداری مجدد پس از عمل D&C بستگی به علت انجام این عمل دارد. لذا توصیه می شود قبل از اقدام برای بارداری حتماً با پزشک معالج مشورت نمایید.